Το Βαρούσι των Τρικάλων Varousi(old town)Trikala

Γενικώς Βαρόσι ή Βαρούσι σημαίνει συνοικία, στην οποία ήταν εγκατεστημένοι χριστιανοί σε τουρκοκρατούμενες πόλεις. Πολλές φορές επειδή γύρω από τα κάστρα ζούσαν έμποροι ή ναυτικοί με μεγάλες περιουσίες και πλούσια σπίτια,Βαρούσι κατέληξε να σημαίνει την αρχοντική συνοικία.

Το Βαρούσι βρίσκεται κάτω από το Βυζαντινό φρούριο με τον πύργο του ρολογιού των Τρικάλων,είναι η παλιά συνοικία και ήταν η αρχοντογειτονιά της πολεως. Τα στενά δρομάκια,τα παλιά σπίτια και αρχοντικά της συνοικίας τα οποία χρονολογούνται από το 17ο και το 19ο αιώνα και οι παλαιότερες εκκλησίες(160ς-19^ος αιώνας) που υπάρχουν στην περιοχή προσδίδουν ξεχωριστή γραφικότητα στη συνοικία..

Η περιοχή έχει χαρακτηρισθεί «παραδοσιακό τμήμα» πόλεως από το ΥΠΕΧΩΔΕ.

Generally, Varos(Varosi or Varousi) means a district where Christians were settled in Turkish-occupied cities. Many times because the merchants or sailors lived around the castles with large estates and wealthy houses, Varousi ended up being the mansion district.Varousi is located beneath the Byzantine fortress with the clock tower of Trikala, it is the old quarter and was the town's nobleman. The narrow streets, old houses and mansions of the district dating back to the 17th and 19th centuries, and the oldest churches (160th-19th century) in the area, give the district a distinctive graphic.The area has been designated a "traditional part" of the city by the Ministry of Environment and Physical Planning.

Πανόραμα από τον πύργο του ρολογιού Panorama from the clock tower

Σαφώς το πλέον φωτογραφημένο σπίτι στο Βαρούσι έχει "πιστοποιηθεί" με το πέρασμα των χρόνων ως το σήμα κατατεθέν της Βαρουσιώτικης αρχιτεκτονικής κυρίως για τους επιπολής επισκέπτες της ιστορικής συνοικίας.
Ο φέρων οργανισμός του αίρει αγογγύστως εκτός των παραδοσιακών δομικών υλικών του και το βάρος της αδιάλειπτης κατοικίσιμης παρουσίας του για περίπου δύο αιώνες.
Πρόσθετο πλεονέκτημα ότι,ακόμη και στα πιό εύκολα πλάνα κάνει αισθητή την παρουσία του στο βάθος το γενικότερο "σήμα κατατεθέν" της πόλεως των Τρικάλων,ο αγέρωχος πύργος του ρολογιού.
Clearly the most photographed house in Varousi has been "certified" over the years as the hallmark of Varousian architecture, especially for short visitors to the historic district.

Its bearing body lifts it beyond its traditional building materials and the burden of its uninterrupted residential presence for about two centuries.
An added advantage is that, even in the lightest shots, it makes its presence felt in the background the most general "trademark" of the city of Trikala, the towering clock tower.

Τα Τρίκαλα,ανέκαθεν υπήρξαν αυτό που θα έλεγε κανείς "ποδηλατούπολη".
Προσφάτως,δε απέκτησαν και ένα εκτεταμένο δίκτυο ποδηλατολωρίδων.
Αλλά ο κατ'εξοχήν χώρος ελεύθερης κυκλοφορίας των ποδηλάτων από ανθρώπους κάθε ηλικίας
 είναι το Βαρούσι προσδίδοντας τη νοσταλγική  αίσθηση ότι ο χρόνος εκεί έχει σταματήσει να προχωράει εδώ και πολλές δεκαετίες!

Trikala has always been what one would call a "bicycle town".
Recently, they have not acquired an extensive network of bicycles.
But the bike is the most free space for people of all ages
  it is Varousi giving the nostalgic feeling that time has stopped going on for many decades!

Το 4ο Δημοτικό σχολείο Τρικάλων 4th Elementary School of Trikala
Το κτήριο του 4ου Δημοτικού σχολείου Τρικάλων βρίσκεται στο κέντρο της παραδοσιακής συνοικίας Βαρούσι, ανηγέρθη το 1874 και έκτοτε έχει αδιάλειπτη λειτουργία.

The building of the 4th Primary School of Trikala is located in the center of the traditional district Varoshi , it was erected in 1874 and has since then an uninterrupted operation.

Υπακοή στον κ.ο.κ.
Obey to the Road Traffic Code

Τα οικοδομικά υλικά των σπιτιών είναι το ξύλο, τα καλάμια, ο σοβάς(τσατμάς) και οι πλίνθοι. Τα σπίτια έχουν «σαχνισιά» (κλειστός στεγασμένος χώρος που προεξέχει από τον κορμό του κτιρίου).

The building materials of the houses are wood, reeds, plaster and bricks. The houses have 'sachnisia' (an enclosed roof space that protrudes from the trunk of the building).

Το "καράβι"
Για τους διεξοδικότερον εντρυφούντες στα του Βαρουσίου ή γι αυτούς οι οποίοι θα μπούνε στον κόπο να το διασχίσουν απ'άκρου εις άκρον,μεταξύ των σπιτιών-αρχοντικών τα οποία θα συναντήσει κανείς εκεί,το "καράβι" έχει μάλλον το μεγαλύτερο αρχιτεκτονικό-και όχι μόνον-ενδιαφέρον.
"Καράβι" ονομαζόταν το αρχιτεκτονικό του σχέδιο και έτσι έχει μείνει έως σήμερα γνωστό.
Για δεκαετίες έχασκε εγκαταλελειμμένο και βαριά τραυματισμένο από έναν ανηλεή πόλεμο κληρονομικών συμφερόντων.
Ευτυχώς,την λύση έδωσε ο πολιτιστικός σύλλογος "Βαρούσι" ο οποίος στεγάζοντας εκεί τις δραστηριότητές του κατόρθωσε να το επισκευάσει στοιχειωδώς και να το συντηρεί μέχρι τώρα γλυτώνοντάς το από την πλήρη ερείπωση ή και κατάρρευση.

The ship"
For the most intersted about Varoussi or for those who can bother crossing it from end to end, among the mansions you will find there, the "boat" is probably the largest architectural one - and not only -interesting.
"Vessel" was called its architectural design and so it has remained to this day known.
For decades it has been abandoned and heavily injured by a ruthless war of hereditary interests.
Fortunately, the solution was provided by the cultural association "Varousi", which housed its activities there and managed to repair it and maintain it until now, saving it from complete disaster or even collapse.

Επάνω φαίνεται εναργώς η προτέρα κατάσταση του κτηρίου και κάτω η σημερινή πολύ καλύτερη.
Upstairs the former state of the building can be seen, and today's much better.

Η Δωροθέα Σχολή Τρικάλων αποτελεί ένα από τα πρωιμότερα δείγματα νεοκλασικών επιρροών στην αρχιτεκτονική των θεσσαλικών εκπαιδευτηρίων.

Κτίστηκε το 1875-6,λίγα χρόνια πριν την απελευθέρωση της πόλεως, με δωρεά 1500 χρυσών λιρών του ευεργέτη Δωρόθεου Σχολάριου.

Η θεμελίωση της Δωροθέας Σχολής έγινε την  17-10-1875 . Λειτούργησε αρχικά σαν ιερατική σχολή, ενώ από το 1897 ως σχολείο.

Το κτήριο είναι λιθόκτιστο,έχει κάτοψη σχήματος “Π” και καλύπτεται από ξύλινη στέγη με κεραμίδια.Είναι διώροφο στην πρόσοψή του αλλά ισόγειο στο πίσω τμήμα λόγω κεκλιμένου εδάφους. Χαρακτηριστικά στοιχεία στις όψεις του είναι τα ορθογώνια παράθυρα με σιδεριές και λίθινες κορνίζες, το δισκελές κλιμακοστάσιο και η πλούσια διακοσμημένη κύρια είσοδος,διαμορφωμένη με παραστάδες και επίκρανα που φέρουν το οριζόντιο ανώφλι όπου είναι χαραγμένη η κτητορική επιγραφή.Πάνω του υπάρχει τοξωτός φεγγίτης ενώ η όλη σύνθεση της εισόδου πλαισιώνεται με κοιλόκυρτες ταινίες.

Σε ειδική κόχη υπάρχει η προτομή του Μενελάου Καταφυγιώτη, ζωγράφου, γλύπτη και ευεργέτη της πόλεως των Τρικάλων.

Το 1991 χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Σήμερα στεγάζει τη Φιλαρμονική του Δήμου Τρικκαίων.

Η Δημοτική Φιλαρμονική Τρικάλων έχει μια μακρά ιστορική διαδρομή.

Η αρχική ίδρυσή της έγινε επίσημα το 1902 με την ονομασία «Φιλαρμονική Εταιρεία Τρικκάλων», ενώ υπήρχε ομάδα μουσικών η οποία έπαιρνε μέρος σε εκδηλώσεις από το 1886. Το 1914 συστήνεται ο Μουσικογυμναστικός Σύλλογος σε μια κοινή προσπάθεια του Μουσικού και Γυμναστικού Συλλόγου της πόλης και το 1938 ιδρύεται επίσημα η πρώτη Δημοτική Φιλαρμονική Τρικάλων. Σήμερα αποτελεί ενεργό τομέα του Τμήματος Πολιτισμού & Αθλητισμού της Διεύθυνσης Παιδείας & Πολιτισμού του Δήμου Τρικκαίων.

    

 The Dorothea School of Trikala is one of the earliest examples of neoclassical influences in the architecture of the Thessalian schools. It is located in the Varoussi district, under the Castle.

It was built in 1875-6, a few years before the liberation of the city, with a donation of 1500 pounds of pounds benefactor Dorotheos Scholarios.

Today it houses the Philharmonic of the Municipality of Trikala.

The Municipal Philharmonic of Trikala  has along history.

Its original founding was officially established in 1902 under the name of "Philharmonic Society of Trikals", while there was a group of musicians who took part in events since 1886. In 1914 the Music and Lyceum Association was established in a joint effort of the Music and Gymnastics Association of the city and In 1938 the first Municipal Philharmonic of Trikala was officially founded. Today it is an active sector of the Department of Culture and Sport of the Department of Education and Culture of the Municipality of Trikala.

Στη συνοικία του Βαρουσίου βρίσκονται επίσης οι περισσότερες και παλαιότερες εκκλησίες των Τρικάλων.

Ο Ιερός Ναός της Παναγίας ΕπισκέψεωςΤρικάλων

Βρίσκεται στην παλιά συνοικία του Βαρουσίου, μία από τις αρχαίες και ιστορικές εκκλησίες των Τρικάλων. Ο σημερινός ναός άρχισε να κτίζεται στις 26 Μαρτίου 1863 και αποπερατώθηκε την 29 Απριλίου 1867. Οι ανώνυμοι μάστοροι προέρχονται από το Ζουπάνι (Πεντάλοφο) του Βοΐου Κοζάνης και δούλεψαν με μεράκι και τέχνη την πέτρα.

Ο ναός είναι αφιερωμένος στην Παναγία ως Επίσκεψη, ονομασία συνηθισμένη στη βυζαντινή εικονογραφία. Παλιά εικόνα της Παναγίας, επαργυρωμένη το 1896, από τον χαλικιώτη Αναστάσιο Τσιναρίδη, επιγράφεται «Η ΕΠΙΣΚΕΨΙΣ». Ορίζεται από την κτητορική της επιγραφή να τιμάται δύο φορές το χρόνο: 15 Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου) και <b>21 Νοεμβρίου (Εισόδια της Παναγίας).</b>

Ο Ναός είναι μεγαλοπρεπής, όσο και κατανυκτικός, τρίκλιτη βασιλική με τρούλο, ανατολικά καταλήγει σε εννιάπλευρη κόγχη με λιθανάγλυφες παραστάσεις (δικέφαλοι αετοί, πτηνά, εξαπτέρυγα, αγγελικές κεφαλές, σταυροί). Ωραιότατο είναι και το λιθανάγλυφο θύρωμα της δυτικής εισόδου.

Υπάρχουν λαμπρά ξυλόγλυπτα με πλούσια παραδοσιακή διακόσμηση. Το τέμπλο ανήκει στο έτος 1869 και είναι μετσοβίτικης τέχνης, δια χειρός Πέτρη Γεωργίου του Στεργίου και της συντροφιάς του.

Γλύφονται ανθοδοχεία, πτηνά, ελάφια, λιοντάρια, η ρίζα του Ιεσσαί, οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος βαστάζουν από μία εκκλησία, το πτηνό στη φωλιά του, κλπ). Εξαίρετα ξυλόγλυπτα είναι επίσης ο άμβωνας, ο δεσποτικός θρόνος, το προσκυνητάρι.

Στην νοτιοδυτική γωνία του κτηρίου το 1959 υψώθηκε το πέτρινο κωδωνοστάσιο.

Κατά το χρονικό διάστημα 2007-2008, με τις ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Τρίκκης και Σταγών κ. ΑΛΕΞΙΟΥ, έγινε ωραία ανακαίνιση του ναού, οπότε καθαρίστηκαν και οι λιγοστές τοιχογραφίες, έτσι απόκτησε την πρώτη λαμπρότητά του και επανήλθε το αρχαίο κάλλος.

Μέχρι την 24 Αυγούστου 1967 ήταν ο μητροπολιτικός ναός των Τρικάλων, εδώ τελέστηκε και η ευχαριστήρια δοξολογία της απελευθέρωσης της πόλης το 1881.

Μνημονεύεται στους κώδικες Τρίκκης (1471 ΕΒΕ και 287 Βαρλαάμ) με πολλές πληροφορίες για τους ιερείς, επιτρόπους, περιουσία, σκεύη, διάφορες δραστηριότητες.

The Church of Our Lady of Trikala

It is located in the old quarter of Varousios, one of the ancient and historic churches of Trikala. The present church began to be built on March 26, 1863 and was completed on April 29, 1867. The anonymous craftsmen come from the Zupani (Pentalofos) of Vojo Kozani and worked with love and art on the stone.

The church is dedicated to Our Lady as a Visit, a name common to Byzantine iconography. An old icon of Virgin Mary, silvered in 1896, by Anastasios Tsinaridis, is inscribed "THE VISIT". It is set by its inscription to be commemorated twice a year: August 15 (Assumption) and <b> November 21 (Virgin Mary's). </b>

The temple is majestic, as well as a charred, three-aisled basilica with a dome, to the east it leads to a nine-sided niches with carved reliefs (double-headed eagles, birds, wings, angelic heads, crosses). The stony doorway to the west entrance is also very nice.

There are brilliant wood carvings with rich traditional décor. The iconostasis dates back to 1869 and is a Mesopotamian art, handcrafted by Petros Georgios of Stergios and his companion.

Flowered containers, birds, deer, lions, the root of Jesse, the apostles Peter and Paul build a church, the bird in its nest, etc.). Excellent wood carvings are also the pulpit, the despotic throne, the pilgrimage.

At the southwest corner of the building in 1959 the stone bell tower was erected.

During the period 2007-2008, with the blessings of His Eminence Metropolitan Trikkis and Dragons ALEXIOU, the church was renovated nicely, and the few frescoes were cleaned, thus acquiring its first splendor and restoring the arch.

Until August 24, 1967 it was the metropolitan church of Trikala, where the thanksgiving of the liberation of the city in 1881 was celebrated.

It is mentioned in the Trikkis Codes (1471 EBE and 287 Barlaam) with a lot of information about priests, commissioners, property, utensils, various activities.

Ο  Ιερός Ναός των Αγίων Αναργύρων είναι ένας από τους δέκα ναούς που διέθετε κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας η αμιγώς χριστιανική συνοικία Βαρούσι, στην πόλη των Τρικάλων. Ο ναός που είναι κτισμένος σε υπερυψωμένο ευρύχωρο πλάτωμα είναι μια είναι τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική, τα κλίτη της οποίας διαιρούνται με τμήματα τοίχων. Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή ανακαινίσθη εκ βάθρων και τοιχογραφήθηκε το 1575. Κατά μια άποψη ο υφιστάμενος ναός διαδέχθηκε κατεστραμμένο παλαιότερο ναό που υπήρχε στην ίδια θέση . Το αρχικό κτίσμα, του 1575, ήταν μονόχωρο με τρίπλευρη κόγχη στα ανατολικά. Σε μεταγενέστερη περίοδο προστέθηκαν τα πλάγια κλίτη και το κτίσμα υπερυψώθηκε. Εσωτερικά ο ναός κοσμείται με τοιχογραφίες από τις οποίες αυτές του κυρίως ναού χρονολογούνται στο 1575 ενώ οι αντίστοιχες του νάρθηκα στο 1627. Ενδιαφέρουσες, με την έννοια της ιστορικής αναφοράς, είναι οι παραστάσεις των επισκόπων Λαρίσης που εικονίζονται στο νάρθηκα του ναού. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού και οι εικόνες του χρονολογούνται στον 17ο αιώνα.

Συντάκτης

Κρυστάλλω Μαντζανά, αρχαιολόγος 

   The holy church of Agioi Anargyroi is one of the ten churches in the Ottoman domination of the purely Christian district of Varoussi in the city of Trikala. The temple that is built on an elevated spacious flat is a three-aisled basilica, the aisles of which are divided by wall sections. According to the founder's inscription, it was restored and frescoed in 1575. In a view, the existing temple succeeded a damaged older temple that existed in the same place. The original building, of 1575, was a one-roomed three-sided niche in the east. In a later period, the aisles were added and the building was raised. Inside the church is adorned with frescoes from which the main church dates back to 1575, and its narthex in 1627. Interesting in the sense of historical reference are the representations of the Bishops of Larissa depicted in the narthex of the temple. The wood-carved temple of the temple and its paintings date back to the 17th century.

Author

Crystallo Manzana, archaeologist

Άγιος Δημήτριος στο Βαρούσι Τρικάλων  St.Dimitrios Varousi Trikala 1580

Τρίκλιτη βασιλική (1580 μ.Χ.) με ημικυκλική κόγχη ιερού. Η βασιλική κοσμείται με τοιχογραφίες, που χρονολογούνται στα τέλη 16ου – αρχές 17ου αι. Σώζεται τρίπτυχο προσκυνητάρι και εκκλησιαστικά αντικείμενα.                                                                                  

 Three-aisled basilica (1580 AD) with a semi-circular sanctuary niche. The basilica is adorned with frescoes, dating back to the late 16th - early 17th century. A triptych worshiper and ecclesiastical objects are saved.

Ο Άγιος Δημήτριος και το κτήριο του ενοριακού πνευματικού κέντρου στο Βαρούσι Τρικάλων

Agios Dimitrios and the Parish Spiritual Center building in Varousi Trikala

Ιερός Ναός Αγίου Στεφάνου του Πρωτομάρτυρος

Τρίκλιτη βασιλική του 1896 στη θέση παλαιότερου ομώνυμου ναού, ο οποίος αποτεφρώθηκε. Από την πυρκαγιά σώθηκαν μόνο κάποιες εικόνες του 13ου αιώνα. Στον ναό σώζονται σημαντικά κειμήλια.Είχε κτιστεί αρχικά τον 14ο αι. από τον Ελληνο-Σέρβο ηγεμόνα Συμεών Ούρεση Παλαιολόγο.Σ’ αυτόν γίνονταν από το 1488 έως το 1739 τα «μηνύματα» και οι χειροτονίες των επισκόπων που υπάγονταν στον μητροπολίτη Λαρίσης,ο οποίος στο διάστημα αυτό είχε έδρα του τα Τρίκαλα.Ο ναός κάηκε το 1882 και ξανακτίστηκε.

Church of St. Stephen the First Martyr

A three-aisled basilica of 1896 on the site of an older church of the same name, which was cremated. Only some images from the 13th century survived the fire. Significant relics are preserved in the temple. It was originally built in the 14th century. By the Greek-Serbian ruler Simeon Uresis Paleologos. From 1488 to 1739 he performed the "messages" and ordinances of the bishops who belonged to the bishop of Larissa, who at that time had his seat at Trikala. 1882 and rebuilt.

Ιερός Ναός Παναγίας Φανερωμένης (Γενεσίου της Θεοτόκου)

Είναι και αυτή μεγάλη τρίκλιτη βασιλική και βρίσκεται στο Βαρούσι, νότια του Φρουρίου, στο

τέρμα της οδού 25ης Μαρτίου. Η ανοικοδόμηση της άρχισε το 1849 και τελείωσε το 1853. Έχει

ωραίο ξυλόγλυπτο «επιχρυσωμένο» τέμπλο του 1887. Ξυλόγλυπτοι επίσης είναι ο δεσποτικός

θρόνος και ο άμβωνας. Στον εξωνάρθηκα του ναού βρίσκεται το παρεκκλήσιo του Αγίου

Φανουρίου. 

Church of Our Lady of Faneromeni (The Birth of the Virgin)

It is also a large three - aisled basilica and is located in Varousi, south of the Fortress, at
End of March 25th Street. Its reconstruction began in 1849 and ended in 1853. It has
a beautiful carved "gold-plated" icon of 1887. Wood carvings are also the dominant
throne and the throne. At the exonarthex of the church is the chapel of Aghios Fanourios.

Πίσω από τον μεγάλο ναό της Παναγίας Φανερωμένης και μπροστά ακριβώς από τις σκάλες, από τις οποίες ανεβαίνουμε στο φρούριο.... 

Behind the big church of Panagia Faneromeni and in front of the stairs, from which we climb the fortress ....

...υπάρχει ο μικρός μονόκλιτος καμαροσκέπαστος δισυπόστατος ναός του Αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος και  του Αγίου Παντελεήμονος του Ιαματικού. Έχει και αυτός ωραίες τοιχογραφίες. Για την χρονολόγησή του δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία, πιθανόν να είναι σύγχρονος του ναού των Αγίων Αναργύρων (τέλος 16ου με αρχές 17ου αι.).

... there is the small single-aisled two-storey arched church of St. John the Merciful and St. Panteleimon the Thermon. He also has beautiful murals. There are no exact dates for his dating, probably dating to the church of Agioi Anargyroi (late 16th to early 17th century).