Το Δολό Ιωαννίνων είναι ένα από τα σαράντα χωριά που ανήκουν στα Πωγωνοχώρια. Το ο πρώτο όνομά του ήταν Δελή (σλάβικα) που σημαίνει κάτι το χαμηλό σε σύγκριση με το υψηλό ορεινό συγκρότημα Κουτσόκρανο στα κράσπεδα του οποίου είναι χτισμένο,
κάτω από το ύψωμα του
Αγ. Χριστοφόρου,σε υψόμετρο 800μ.
Πετρόχτιστα σπίτια με ιδιαίτερα αξιόλογα αρχιτεκτονικά
δείγματα και λιθόστρωτα καλντερίμια συνθέτουν την εικόνα του χωριού,γι αυτό
έχει χαρακτηριστεί ως “Διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός”.
Σημείο αναφοράς στο Δολό είναι η πλατεία με
την υπεραιωνόβια καστανιά και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, η
οποία οικοδομήθηκε το 1812 στη θέση παλαιότερου ναού, και
το καμπαναριό το 1833 από τον αρχιμάστορα Πασχάλη Ζούνη από την Πωγωνιανή,η
διαρρύθμιση στα παράθυρά της το έτος 1870 και το χοροστάσι έξω από την εκκλησία
έγινε από τις εισπράξεις της θεατρικής παράστασης "Βοσκοπούλα" που
παίχτηκε στο Δολό την 10η Απριλίου 1910 με ηθοποιούς Δολιώτες και Δολιώτισσες,
σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία.
Όλα αυτά καλά και άγια αλλά-κακά τα ψέματα- ζωή στο χωριό σημαίνει άνθρωποι.
Και οι 10-20 το πολύ μόνιμοι κάτοικοι δεν ήταν δυνατόν να εξασφαλίσουν την επιβίωση του Δολού.
Αυτό το κατόρθωσε ο Χριστοφόρος Κωσταράς (Φόρης για τους οικείους του),ένας τολμηρός οραματιστής επιχειρηματίας ο οποίος έστησε από το μηδέν,ξεκινώντας από μία αχυρένια καλύβα,ένα αγροτουριστικό συγκρότημα που όμοιό του δεν θα συναντήσει κανείς στην Ελλάδα:το περίφημο πλέον "Κτήμα" Κωσταρά.
Οι πιό ολοκληρωμένες σχετικές πληροφορίες για την ιστορία,τα κτίσματα,τις εγαταστάσεις,τα προϊόντα και τους "υψηλούς" επισκέπτες του στο παρακάτω άρθρο:
Άν υπάρχει ένα μέρος σε όλο τον κόσμο στο οποίο μπορεί κάποιος να συναντήσει έναν πρόεδρο της δημοκρατίας να...βόσκει πρόβατα,με στολή τσέλιγκα παρακαλώ,αυτό είναι το Δολό
Διαβάστε και θαυμάστε στο παρακάυω άρθρο:
Λίγο πριν από το χωριό 200 μέτρα απ' τον επαρχιακό αυτοκινητόδρομο Πωγωνιανή – Δολό , βρίσκεται ένας νερόμυλος (ο οποίος σχετικά προσφάτως έχει αναπαλαιωθεί)και ένα πέτρινο παραδοσιακό γεφύρι, με την ονομασία Γεφύρι της Νονούλως.
Βρίσκεται στη τοποθεσία «Ξυλογέφυρο»(σπάνια περίπτωση όπου το γεφύρι έδωσε το όνομα στην τοποθεσία και όχι το αντίθετο), στη χαράδρα του Κουβαρά και γεφυρώνει το ομώνυμο ρέμα του Δρίνου ποταμού. Το γεφύρι κατασκευάστηκε το 1880 και χορηγός του ήταν, όχι κάποιος πλούσιος κάτοικος της περιοχής όπως συνήθως συμβαίνει σε αντίστοιχες περιπτώσεις, αλλά μια φτωχή γυναίκα. Η γιαγιά Νόννω ή Νονούλω που ζούσε μόνη της στο χωριό Δολό.(πλήρες όνομα Νόννω Γαλανού).
Την εποχή εκείνη η φτωχή γυναίκα περνούσε συχνά από τη παλιά ξύλινη γέφυρα που προϋπήρχε στο σημείο αυτό. Πήγαινε τακτικά με το γαϊδουράκι της φορτωμένο ξύλα στη Πωγωνιανή και εκεί τα πουλούσε. Η παλιά όμως γέφυρα ήταν πολύ επικίνδυνη και η Νόννω με το ζώο της δυσκολευόταν να περάσει. Το ίδιο φυσικά συνέβαινε και με όλους όσους έφταναν στο σημείο αυτό και προσπαθούσαν να περάσουν το γεφυράκι. Το πέρασμα του έκρυβε πολλούς κινδύνους, ιδιαίτερα όταν το ρέμα του Κουβαρά ήταν «φουσκωμένο» και γι΄ αυτό, αρκετά συχνά, η διέλευση του αποδεικνύονταν θανάσιμη παγίδα. Τότε η γιαγιά Νόννω πήρε τη σπουδαία απόφαση να βάλει ένα τέλος στον εφιάλτη. Από τα λιγοστά χρήματα που μάζευε άρχισε να αποταμιεύει ένα ποσό με σκοπό να μαζευτούν τα λεφτά που χρειαζόταν για κατασκευαστεί στη περιοχή ένα νέο και ασφαλές γεφύρι. Τα απαιτούμενα χρήματα τελικά μαζεύτηκαν και έτσι το 1880 στήθηκε το νέο πέτρινο γεφύρι, στερεωμένο στα βράχια που υπάρχουν στη κοίτη του ρέματος.
Έχει ύψος περίπου 7 μέτρα, ενώ άλλα τόσα υπολογίζεται ότι είναι και το άνοιγμα του. Στις πλευρές του καταστρώματος του έχει κτιστεί χαμηλό στηθαίο, που εξασφαλίζει ακόμη περισσότερο την άνετη και ασφαλή διέλευση των διερχομένων, κάνοντας έτσι πραγματικότητα το όνειρο της χορηγού του.
Έχει ένα τόξο και αποτελεί για την περιοχή στολίδι λαϊκής αρχιτεκτονικής και ιστορικό κειμήλιο, στο οποίο καταγράφεται αφενός μεν η ντόπια λαϊκή αρχιτεκτονική και η προβιομηχανική εποχή, αφετέρου δε εκφράζεται ο τρόπος επιβίωσης των κατοίκων της εποχής εκείνης.
Λίγο έξω απ’το Δολό,ανάμεσα στους βράχους και σε υψόμετρο 784 μέτρων,σε ένα στένεμα του ρέματος Κουβαρά (παραπόταμος του Δρίνου), βρίσκεται πέτρινο μονότοξο γεφύρι. Ξεχωρίζει για τους επιμελημένους αψιδόλιθους, σε αντίθεση με την υπόλοιπη τοιχοποιία η κατασκευή της οποίας δεν δείχνει την ίδια φροντίδα.
Το γεφύρι του Κουβαρά οικοδομήθηκε το 1926 και βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της ομώνυμης χαράδρας στο μονοπάτι που ενώνει τα χωρά Δολό και Πωγωνιανή. Το μονοπάτι θέλει πολύ προσοχή ιδίως μετά από βροχή!!!
Αντικατέστησε και εδώ, όπως και στο γειτονικό «γεφύρι της Νονούλως» ένα παλιό ξύλινο γεφύρι που προϋπήρχε στη περιοχή.
Κτίστηκε από τον Πυρσογιαννίτη μάστορα Πασχάλη Ζούνη.
Όπως διασώζεται: "Eκείνη την εποχή ο Πασχάλης Ζιούνης έχτιζε σπίτι στο Δολό Πωγωνίου. Οι δημογέροντες της Βοστίνας του ζήτησαν και συμφώνησαν να φτιάξει το γεφύρι. Η δομή του σχεδιάστηκε και υπολογίστηκε από τον Μελιγκανό, μηχανικό της Νομαρχίας Ιωαννίνων, κοστολογημένη 50.000 δρχ. Ο πρωτομάστορας Μαστρο - Πασχάλης και το μπουλούκι του (όλοι μεγαλύτεροί του!) εφτιάξαν το γεφύρι με κόστος 16.000 δρχ.
Το υπόλοιπο μπουλούκι αποτελούνταν από τους: Πέτρο Γιαννούλη Τσερώνη (1869-1945, σεμνός πρωτομάστορας, πελεκάνος και το δεξί χέρι του Πασχάλη Ζιούνη), Θωμά Τσερώνη (1891-1936), Κώτσιο Γαλάνη (1892-1949), Μήτσιο Γούσια (1897-1991), Τολούδη Γαλάνη (1869-1938), Κύρκα Γαλάνη (1893-1972), Λάμπρο Γαλάνη (1902-1973) και τα μαστορόπουλα Νάσιο Ζιούνη (1911-1988) και Μίχο Τσερώνη (1911-2003).
Η συμφωνία κλείστηκε στο όνομα του Κώτσιου Γαλάνη, που κρατούσε τα δεφτέρια."
Σήμερα, το μικρό γεφύρι διασώζεται σε καλή κατάσταση
Συντεταγμένες: N 39° 59,960΄ E 020° 26,360΄
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου